GEBELİK VE OBEZİTE

Kişinin obez olması genel sağlık üzerine olumsuz etkiler yarattığı gibi gebelik ve doğum süreçlerini de olumsuz etkilemektedir. Bu yazıda bu konudaki riskler ve önerileri gözden geçireceğiz.

Obez kime denir?

Kişilerin kilolarının sağlık açısından sınıflaması BMI (Body Mass Index) denilen bir ölçü ile yapılır. Kişilerin boy ve kiloları bu formüle uygulanarak BMI ları hesaplanır. BMI 30 ve üzerinde ise kişi obez olarak sınıflanırken, 40 ve üzeri aşırı obez olarak nitelenir. BMI klasifikasyonu aşağıdadır (BMI hesaplamak için tıklayınız >>>>)

BMI	YORUM
18.5 altı	Düşük kilo
18.5-24.9	Normal
25-29.9	Fazla kilolu
30 ve üstü	Obez
40 ve üstü	Aşırı Obez

Obezite gebe kalma kabiliyetimi etkiler mi?

Normal yumurtlama mekanizmasını etkilediği için, obezite kadının doğurganlığını olumsuz etkilemektedir. Benzer şekilde tüp bebek uygulamalarındaki başarısızlığı da artırmaktadır.

Obezitenin gebelik üzerine etkisi nedir?

Obez gebelerde çeşitli gebelik komplikasyonlarının görülme ihtimali artmaktadır. Bunların başlıcaları aşağıda sıralanmıştır:

Gestasyonel diyabet: Obez kadınların gebelik sırasında diyabet geliştirme şansları normal kiloda olanlara göre daha fazladır.
Preeklampsi: Obez kadınlarda gebeliğin 20. haftasından sonra yüksek tansiyon ve idrarda albümin (protein) çıkması şeklinde belirti veren preklampsi geliştirme ihtimalleri normal kiloda olanlara göre daha fazladır.
Enfeksiyon: Obezlerde gebelik sürecinde idrar yolu enfeksiyonları daha fazla görülmektedir. Yine obezlerde, doğum ister vajinal yolla olsun, ister sezaryen ile olsun doğum sonrası rahim iltihapları daha fazla görülmektedir.
Tromboz: Obez kadınlarda kanın damar içinde pıhtılaşması ve buna bağlı bazen çok ciddi ve hatta ölümcül olabilen problemlerin görülme ihtimali artmaktadır.
Uyku apnesi: Potansiyel olarak ciddi problemler yaratabilen bu durumda uyku sırasında soluk alıp verme işlemi defalarca durup tekrar başlar.
Gün aşımı: Obezlerde doğumun hesaplanan tarihte gerçekleşmeyip bu tarihin aşılması ve bebekle ilgili risklerin artması daha çok görülür.
Doğum eylemi ile ilgili problemler: Obezlerde sunni sancı verilmesi ihtiyacı daha çok ortaya çıkmaktadır. Epidural anestezi gibi uygulamaların yapılmasında zorlukla karşılaşılabilmektedir.

Obezite bebeği nasıl etkiler?

Obezite anne adayını etkilediği gibi bebekte de problemler yaratabilir:

Makrosomi: Obez kadınların ortalamadan daha iri bebek doğurma ihtimalleri daha fazladır (Makrosomi) .Bu hem doğumda bebeğin bir şekilde zedelenmesi ihtimalini artırırken, bir taraftan da bu bebeğin ileriki yaşantısında obez olma ihtimalini artırmaktadır.
Kronik hastalıklar: Obez kadınların doğurduğu çocukların ileriki yaşantılarında kalp hastalığı, diyabet gibi problemlerin görülmesi ihtimali artmaktadır.
Doğumsal anomaliler: Araştırmalar göstermektedir ki obez kadınların gebeliklerinde kalp, ve sinir sistemi ile ilgili anormalliklerin görülme ihtimali hafifçe artış göstermektedir.

Gebelikte ne kadar kilo almalıyım?
Genel sağlık durumunuz ve gebelik öncesi BMI indeksiniz gebelikte ne kadar kilo almanız gerektiğini belirlemekte kullanılan parametrelerdir. Bu konuyu doktorunuzla konuşmanız yerinde olacaktır. Fakat kabaca yol göstermesi açısından aşağıdaki bilgilerden faydalanabilirsiniz.

Tek gebelik: Obez ve karnınızda tek bebek taşıyorsanız tüm gebelik boyunca 5-9 kiloluk bir artış önerilir.
Çoğul gebeliklerde ise 11-19 kiloluk bir artış kabul edilebilir.

BMI nın 35 ten fazla olduğu durumlarda tüm gebelik boyunca 5kg civarında kilo vermenin riskleri azaltmak açısından çok faydalı olabileceğini belirten bazı çalışmalarda bulunmaktadır.

Gebelik takibinde farklılıklar olacak mı?

Obez gebenin takibinde bir takım özellikler ve farklılıklar olabilmektedir

Erken gestasyonel diyabet testi: Diyabet açısından ortalama risk içeren gebelerde 24-28. haftalarda yapılan şeker yükleme testi, obez gebelerde daha erken ve hatta ilk gebelik muayenesinde istenebilir. Eğer test normal çıkarsa 24-28. haftada tekrar yapılır.
Ayrıntılı ultrason incelemesinin ertelenmesi: Yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı bir görüntüleme metodu olan ultrason ile bebeğin detaylı değerlendirilmesi 18-20. haftalarda yapılmaktadır. Fakat obezlerde ultrason dalgalarının derinlere nüfuz etmesi ve dolayısı ile görüntü kalitesi problemli olabildiği için bu inceleme 20-22. haftaya ertelenebilir.
Fetal ekokardiyografi: Obez gebelerin bebeklerinde kalp anomalisi görülme ihtimali hafifçe artabilmektedir. Bu yüzden doktorunuz 20-22. gebelik haftasında fetal ekokardiyografi ile bebeğin kalbinin daha detaylı incelenmesini isteyebilir.
Daha sık muayene: Obezitenin anne ve bebek açısından bazı riskleri artırması nedeni ile başka bir gebeye göre daha sık aralıklarla doktor muayenesine gelmeniz istenebilir.

Sağlıklı bir gebelik geçirmek için neler yapabilirim?

Gebe kalmazdan önce doktorunuzla görüşünüz: Böylece olası riskleriniz önceden değerlendirilir, anomali riskini azaltmak için folik asit başlanabilir ve yaşam ve yemek tarzınızda gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi için diyetisyen ve diğer uzman kişilerle buluşmanız sağlanabilir.
Düzenli olarak kontrollerinize gidiniz
Sağlıklı besleniniz: doktorunuzla devamlı temasta olun gerekirse bir diyetisyenden yardım alın. Diyabet gibi bir problem var ise önerilere harfiyen uymanız ekstra önem kazanır
Düzenli egzersiz yapın
Sigara, alkol, uyuşturucu gibi şeylerden uzak durunuz

Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]