BARTHOLİN BEZİ KİSTİ ve ABSESİ
Bartholin bezleri vajinanın girişinde yer alan bir çift salgı bezidir, vajinayı kayganlaştırıcı karakterde bir salgıları vardır. Bazı durumlarda bu bezlerin çıkış ağızları tıkanır ve salgının boşalamamasına neden olarak şişmesine neden olur. Bu durumda Bartholin kistinden bahsedilir. Bazen ise kist içeriğinde mikroplar çoğalarak Bartholin apsesine neden olurlar.
Bartholin kist ve apseleri nispeten az görülen rahatsızlıklardır. Bartholin kistlerinin tedavisi, kistin büyüklüğüne göre ve enfekte olup olmamasına göre değişir. Bazı durumlarda evde alacağınız basit önlemler yeterli olurken, bazı durumlarda cerrahi girişim ve antibiyotik tedavisi gerekir.
Bartholin kist ve apseleri nispeten az görülen rahatsızlıklardır. Bartholin kistlerinin tedavisi, kistin büyüklüğüne göre ve enfekte olup olmamasına göre değişir. Bazı durumlarda evde alacağınız basit önlemler yeterli olurken, bazı durumlarda cerrahi girişim ve antibiyotik tedavisi gerekir.
Bartholin bezi anatomik yerleşimi ve kisti
BELİRTİLER
Kist küçük olduğunda ve enfeksiyon yok ise farkına varmamanız mümkündür. Kist büyüdüğünde vajinanın girişinde bir şişliğin farkına varırsınız. Kistler genellikle ağrısızdır.
Kist enfekte olduğunda aşağıdaki semptomlar görülebilir.
Kist küçük olduğunda ve enfeksiyon yok ise farkına varmamanız mümkündür. Kist büyüdüğünde vajinanın girişinde bir şişliğin farkına varırsınız. Kistler genellikle ağrısızdır.
Kist enfekte olduğunda aşağıdaki semptomlar görülebilir.
- Vajinanın girişinde hassas ve ağrılı bir şişlik
- Yürürken ve otururken rahatsızlık
- Cinsel ilişkide ağrı
- Ateş
Bartholin kisti
NEDEN OLUR?
Bartholin bezinin kanalının tıkanmasının bu sürecin ilk adımı olduğu kabul edilmektedir. Bu tıkanma sonucu bezin içinde salgı birikmeye başlar.
Kist içeriğine bir şekilde bakterilerin ulaşması durumunda süreç apse gelişimi şeklinde devam eder. Apseye neden olan bakteri Escherichia coli gibi sıradan bir bakteri olabileceği gibi cinsel yolla bulaşan gonokok veya chlamydia türü bakterilerde olabilir.
Ne zaman tıbbi yardım aramalısınız?
Vajina girişinde iki üç günlük bir şişlik fark ettiğinizde, ağrınız ve ateşiniz yoksa, bu bölgeye sıcak sulu kompres uygulaması yaparak evde tedaviyi deneyebilirsiniz. Sıcak uygulaması tıkanmış kanalın açılmasını bazen sağlayabilmekte ve böylece birikmiş olan salgı boşalabilmektedir. İki üç günlük tedavi ile rahatlayamadınızsa veya ağrınız var ise hemen doktorunuzu aramalısınız.
40 yaş üzerinde iseniz ve vajina girişinde böyle bir kitle tespit etmeniz durumunda derhal doktorunuzla temasa geçmelisiniz. Nadir görülse de kanser gibi ciddi bir problemle karşı karşıya olabilirsiniz.
Teşhis
Genellikle hikayeniz ve yapılacak muayene teşhis için yeterlidir. Doktorunuz cinsel yolla bulaşan hastalıkların teşhisine yardımcı olmak için rahim ağzından kültür alabilir.
Menopoz sonrası dönemde veya 40 yaş üzeride iseniz kanseri ekarte etmek için doktorunuz biyopsi almak durumunda kalabilir.
Tedavi
Bartholin bezi kistlerinin tedavisi kistin büyüklüğü, verdiği rahatsızlığın derecesine göre ve abse olup olmamasına göre bir tedavi planı uygulanacaktır. Tedavi seçeneklerinin başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.
Oturma banyoları:
Küçük, komplike olmayan kistlerin tedavisinde uygulanabilir. Günde birkaç kez dayanabileceğiniz sıcaklıkta suya oturmanız 3-4 gün içinde kistin kendiliğinden boşalmasını sağlayabilir.
Cerrahi drenaj:
Çok büyük olan veya apseleşmiş kistlerin doktor tarafından cerrahi olarak boşaltılması gerekir. Bu işlemi doktorunuz lokal anestezi ile veya sedasyon anestezisi altında ve muayenehane şartlarında gerçekleştirebilir. Doktorunuzun kist veya apse üzerine yapacağı küçük bir kesik anında rahatlamanızı sağlayacaktır.
Antibiyotikler:
Kist enfekte olmuş ise veya cinsel yolla bulaşan bir hastalık teşhis edilmiş ise doktorunuz bir süre antibiyotik kullanmanızı isteyebilir.
Marsupializasyon:
Kistin daha sonraki dönemlerde tekrarlaması halinde, doktorunuz marsupializasyon denen cerrahi işlemi uygulayabilir. Bu işlemde apse cerrahi olarak boşaltıldıktan sonra kesik kenarlarına konulan dikişlerle kalıcı bir açıklık oluşması amaçlanır. Böylece hastalığın tekrarlaması büyük ölçüde engellenmiş olur.
Ekstirpasyon (Bartholin bezinin çıkarılması)
Yapılan tüm tedavi girişimlerine rağmen hastalık tekrarlamaya devam ederse, o zaman doktorunuz Bartholin bezinin cerrahi olarak tamamen çıkarılmasını önerebilir. Fakat bu ameliyata çok fazla gerek kalmamaktadır.
Önleme:
Bartholin bezi kistlerinin oluşumunu önlemenin bir yolu yoktur. Güvenli seks uygulamaları içinde olmak ve cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak iyi bir önlemdir. Bunun dışında dış genital bölgenin günlük temizliğini ılık su ve yumuşak bir sabunla yapmanız yerinde olur. Bisiklete veya ata binmek gibi bir alışkanlığınız var ise bisikletin selesinin veya eğerinizin yumuşak olmasını tercih etmelisiniz. Ayrıca sık molalar vererek genital bölgenizde devamlı basınç oluşmasını engellemelisiniz.
Bartholin bezinin kanalının tıkanmasının bu sürecin ilk adımı olduğu kabul edilmektedir. Bu tıkanma sonucu bezin içinde salgı birikmeye başlar.
Kist içeriğine bir şekilde bakterilerin ulaşması durumunda süreç apse gelişimi şeklinde devam eder. Apseye neden olan bakteri Escherichia coli gibi sıradan bir bakteri olabileceği gibi cinsel yolla bulaşan gonokok veya chlamydia türü bakterilerde olabilir.
Ne zaman tıbbi yardım aramalısınız?
Vajina girişinde iki üç günlük bir şişlik fark ettiğinizde, ağrınız ve ateşiniz yoksa, bu bölgeye sıcak sulu kompres uygulaması yaparak evde tedaviyi deneyebilirsiniz. Sıcak uygulaması tıkanmış kanalın açılmasını bazen sağlayabilmekte ve böylece birikmiş olan salgı boşalabilmektedir. İki üç günlük tedavi ile rahatlayamadınızsa veya ağrınız var ise hemen doktorunuzu aramalısınız.
40 yaş üzerinde iseniz ve vajina girişinde böyle bir kitle tespit etmeniz durumunda derhal doktorunuzla temasa geçmelisiniz. Nadir görülse de kanser gibi ciddi bir problemle karşı karşıya olabilirsiniz.
Teşhis
Genellikle hikayeniz ve yapılacak muayene teşhis için yeterlidir. Doktorunuz cinsel yolla bulaşan hastalıkların teşhisine yardımcı olmak için rahim ağzından kültür alabilir.
Menopoz sonrası dönemde veya 40 yaş üzeride iseniz kanseri ekarte etmek için doktorunuz biyopsi almak durumunda kalabilir.
Tedavi
Bartholin bezi kistlerinin tedavisi kistin büyüklüğü, verdiği rahatsızlığın derecesine göre ve abse olup olmamasına göre bir tedavi planı uygulanacaktır. Tedavi seçeneklerinin başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.
Oturma banyoları:
Küçük, komplike olmayan kistlerin tedavisinde uygulanabilir. Günde birkaç kez dayanabileceğiniz sıcaklıkta suya oturmanız 3-4 gün içinde kistin kendiliğinden boşalmasını sağlayabilir.
Cerrahi drenaj:
Çok büyük olan veya apseleşmiş kistlerin doktor tarafından cerrahi olarak boşaltılması gerekir. Bu işlemi doktorunuz lokal anestezi ile veya sedasyon anestezisi altında ve muayenehane şartlarında gerçekleştirebilir. Doktorunuzun kist veya apse üzerine yapacağı küçük bir kesik anında rahatlamanızı sağlayacaktır.
Antibiyotikler:
Kist enfekte olmuş ise veya cinsel yolla bulaşan bir hastalık teşhis edilmiş ise doktorunuz bir süre antibiyotik kullanmanızı isteyebilir.
Marsupializasyon:
Kistin daha sonraki dönemlerde tekrarlaması halinde, doktorunuz marsupializasyon denen cerrahi işlemi uygulayabilir. Bu işlemde apse cerrahi olarak boşaltıldıktan sonra kesik kenarlarına konulan dikişlerle kalıcı bir açıklık oluşması amaçlanır. Böylece hastalığın tekrarlaması büyük ölçüde engellenmiş olur.
Ekstirpasyon (Bartholin bezinin çıkarılması)
Yapılan tüm tedavi girişimlerine rağmen hastalık tekrarlamaya devam ederse, o zaman doktorunuz Bartholin bezinin cerrahi olarak tamamen çıkarılmasını önerebilir. Fakat bu ameliyata çok fazla gerek kalmamaktadır.
Önleme:
Bartholin bezi kistlerinin oluşumunu önlemenin bir yolu yoktur. Güvenli seks uygulamaları içinde olmak ve cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak iyi bir önlemdir. Bunun dışında dış genital bölgenin günlük temizliğini ılık su ve yumuşak bir sabunla yapmanız yerinde olur. Bisiklete veya ata binmek gibi bir alışkanlığınız var ise bisikletin selesinin veya eğerinizin yumuşak olmasını tercih etmelisiniz. Ayrıca sık molalar vererek genital bölgenizde devamlı basınç oluşmasını engellemelisiniz.
Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel: (312) 431 71 71
GSM: (542)-216 32 32
Elektronik posta: [email protected]
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel: (312) 431 71 71
GSM: (542)-216 32 32
Elektronik posta: [email protected]