ERKEN PUBERTE (puberte precox) ​

Çocuk vücut yapısından, yetişkin bir insanın vücut yapısına geçiş sürecine puberte (ergenlik) denilir. Erken puberte, alışılagelmişten çok daha erken bir yaşta bu değişim sürecinin başlamasıdır.

Pubertenin başlangıç yaşı kızlarda 9-12 yaş arasında, erkek çocuklarda ise 10-13 yaşlar arasında olmaktadır.

Kız çocuklarda 8 yaşından önce, erkek çocuklarda ise 9 yaşından önce, pubertenin başlaması durumunda, erken puberteden söz edilmektedir.

1/5000 - 1/10000 oranında ve kızlarda daha fazla olmak üzere, puberte süreci daha erken yaşlarda başlamaktadır. Bazı ailelerde daha sık görülmektedir.

---

​​Erken pubertenin nedeni nedir?

Puberteyi başlatan vücuttaki hormonlardır. Bu hormonlar beyindeki bazı merkezler ve kız çocuklarda yumurtalıklar, erkek çocuklarda ise testislerden salgılanır. Çeşitli nedenler bu hormonal mekanizmaları harekete geçirebilir.

Bazen, çocuğun gelişimi diğer çocuklara göre ileridir ve vücut bu değişiklik için hazırdır ve puberte dönemi erken başlar. Her şey normaldir, altta yatan bir anormallik yoktur.

Fakat bu her zaman böyle olmaz. Hormonlardaki bu artış bir takım normal olmayan nedenlere bağlıdır:

• Beyinde, yumurtalıklarda veya testislerde gelişen bir takım tümörler
• Hidrosefali ve kafa içindeki kistler
• Kafa travmaları
• Tiroit bezi ile ilgili problemler
• Konjenital adrenal hiperplazi
• Nörofibromatozis gibi bazı genetik hastalıklar
• Kullanılan bazı ilaçlar, hormonal değişiklikleri tetikleyebilir.​

​​Erken pubertede vücutta ne gibi değişiklikler olur?

Vücutta oluşan değişiklikler, normal zamanda gerçekleşen puberteye benzer.

Kız çocuklarda:

• Göğüsler büyümeye başlar. Çoğu kız çocuğunda bu pubertenin ilk işaretidir. Yalnız kilolu çocuklarda, kilo fazlalığından dolayı göğüsler büyüyor izlenimi verebilir. Bu ayrımı yapmada doktorunuz size yardımcı olabilir.
• Genital bölgede, koltuk altlarında ve bacaklarda tüyler büyümeye başlar. Bazı kız çocuklarında genital bölgedeki tüylenme pubertenin ilk işareti olabilmektedir.
• Aylık kanamalar başlar
• Şeffaf veya beyaz renkli vajinal salgılar görülür.

Erkek çocuklarda ise:

• Testisler büyümeye başlar. Genellikle bu pubertenin ilk işaretidir.
• Penis uzar ve kalınlaşır.
• Genital bölgede, koltuk altlarında tüylenme başlar, sakallar çıkmaya başlar.
• Ses değişir.
• Uykuda meni boşalmaları olabilir.
• Göğüsler hafifçe büyüyebilir. Fakat bu zamanla geri döner.

Hangi testler yapılır?

Yapılacak bir fizik muayeneden sonra, doktorunuz bir dizi test isteyebilir. Bunların başlıcaları

• Kan testleri: genellikle nazı hormonların seviyeleri ölçülür.
• El bilek grafisi: çocuğun kemik gelişiminin, yaşı ile uyumu karşılaştırılır ve kemik yaşı belirlenir.

Gerekli görülen vakalarda

• CT- MR
• Ultrason gibi görüntüleme metotları ile kafa içi ve karındaki organlar değerlendirilebilir.

Tedavi

Uygulanacak tedavi; çocuğun yaşı, erken puberteyi tetikleyen bir neden bulunup bulunmamasına ve değişikliklerin ne kadar hızlı gerçekleştiğine göre değişir.

Tedavinin, ana amaçlarından biri çocuğun boyunun kısa kalmamasını sağlamaya çalışmaktır. Çünkü puberteye erken giren çocukların boyları, genellikle akranlarına göre kısa kalır.

Bazı vakalarda doktorlar hiç bir şey yapmadan sadece gözlemde kalmayı tercih edebilirler. Özellikle değişimin yavaş ilerlediği veya durakladığı vakalarda bu yol tercih edilir. Bazı kızlarda göğüs gelişimi erken yaşta başlasa bile pubertenin diğer aşamaları normal yaşta gerçekleşebilmektedir.

Erken puberteye neden olan bir tümör ( kafa içinde veya karında) tespit edildiğinde, bu tümöre yönelik tedavi gerekecektir.

Hipotiroidiye ( tiroit bezinin az çalışması)  bağlı erken puberte vakalarında, tiroit hormonu verilerek problem çözülebilir.

Erken puberteyi tetikleyen neden bulunamadığında ve çocuğun yaşı da çok ufak ise verilecek bazı ilaçlarla (GnRH agonistleri) pubertenin ilerlemesi durdurulabilir. Daha sonrada uygun yaşta ilaç kesilerek, çocuğun normal olarak puberteye girmesine izin verilebilir.
​

---

Telefon: (542)-216 32 32
Elektronik posta: [email protected]