GEBELİKTE RÖNTGEN ÇEKİLİR Mİ?
Bu soru veya "gebe olduğumu bilmeden röntgen çektirdim, bir şey olur mu?" türünden sorular, kadın doğum hekimlerinin sıklıkla cevaplamak zorunda kaldıkları sorulardandır.
Konunun detaylarına girmezden önce rahatlamanız açısından şunu söyleyelim: Çektirmiş olduğunuz röntgenden dolayı bebeğinizin zarar görmesi ihtimali son derece küçüktür.
Büyümekte olan bebeğin hücreleri hızlı bir şekilde çoğalmakta ve değişik doku ve organları oluşturmaktadır. Bu şekilde hızla bölünen hücreler , erişkin bir insanın hücrelerine göre radyasyon etkilerine daha hassastır. aynı şey bu hücrelerin sigara ve alkole olan hassasiyetleri açısından da geçerlidir.
Kol,bacak, göğüs ve baş gibi bölgeleri ilgilendiren radyolojik incelemelerde rahim içindeki bebek direkt olarak ışın almaz. Bu tip incelemeler yapılırken gebe olduğunuz bilinirse ,kurşundan yapılmış örtülerle rahim bölgeniz ilave olarak korunmaya da alınabilir.
Karın bölgesi, sırtın alt kesimleri, leğen kemiği (pelvis) ve böbrekle ilgili incelemelerde bebeğe giden bir miktar ışınım olacaktır, bu konunun zaten bilincinde olan doktorunuz gereksiz yere bu radyolojik incelemeyi istemeyecektir.
Radyolojide dokuların maruz kaldıkları ışınım miktarı, "rad " denilen birim ile ölçülmektedir.
- 5 rad ve altındaki dozlarda bebekte problem çıkma ihtimali,yok denecek düzeydedir.
- 15 rad üzerinde alınan radyasyonla birlikte , malformasyon (anomali- sakatlık) görülme ihtimali önemli derecede artmaktadır.
Yukarıdaki açıklamadan da anlaşılacağı gibi her radyolojik incelemede alınan ışın dozu farklı olup, günlük pratikte kullanılan incelemelerin hiç birisinde karnınızdaki bebeğin aldığı doz emniyetli sınırın üstüne çıkmamaktadır. sık kullanılan incelemelerde ( klasik röntgen ve tomografi) bebeğin aldığı ışınım dozu ile ilgili bir tabloyu aşağıda görebilirsiniz.
Yukarıdaki tablodan görülebileceği gibi , doğal yollardan ;yani havadan ,sudan, bina duvarlarındaki taşlardan bebeğin aldığı radyasyon dozu 0,09 rad. dır. Çekilen bir akciğer grafisinde ise bebeğin aldığı ışınım bu dozun 1/1285 i kadardır.
Gebelikte röntgen çekilmesi veya ilaç kullanılması ile ilgili sıkıntılardan biri, gebeliklerde %4-6 oranında deformitesi olan çocukların doğal olarak doğmasıdır. Yani hiç röntgen çekilmese ,herhangi bir fiziksel veya kimyasal ajana maruz kalınmasa da : doğan bebeklerin %4-6 da problemler görülmektedir.( bu problemlerin çoğu fazladan parmak gibi basit problemlerdir). Eğer söz konusu gebe , gebelik sürecinde röntgen çektirmiş veya herhangi bir ilaç kullanmış ise otomatik olarak, bu problemin sorumlusu olarak çekilen röntgen veya kullanılan ilaç suçlanmaktadır. halbuki gerçek böyle değildir: o anomali büyük ihtimalle zaten gelişecekti.
Gebelikte röntgen çekilmesi veya ilaç kullanılması ile ilgili sıkıntılardan biri, gebeliklerde %4-6 oranında deformitesi olan çocukların doğal olarak doğmasıdır. Yani hiç röntgen çekilmese ,herhangi bir fiziksel veya kimyasal ajana maruz kalınmasa da : doğan bebeklerin %4-6 da problemler görülmektedir.( bu problemlerin çoğu fazladan parmak gibi basit problemlerdir). Eğer söz konusu gebe , gebelik sürecinde röntgen çektirmiş veya herhangi bir ilaç kullanmış ise otomatik olarak, bu problemin sorumlusu olarak çekilen röntgen veya kullanılan ilaç suçlanmaktadır. halbuki gerçek böyle değildir: o anomali büyük ihtimalle zaten gelişecekti.
Röntgen çektirdikten sonra gebe olduğumu öğrendim, ne yapmalıyım?
Hiç bir şey yapmanıza gerek yoktur.Çektirdiğiniz röntgenden dolayı bebeğinizde herhangi bir risk artışı yoktur ( yani doğal anomali riski olan %4-6 nın üstünde bir riskiniz yoktur). Doktorunuz sizi herhangi bir diğer gebe gibi takip edecektir. Eğer çok yoğun endişe duyuyorsanız bir radyasyon fizikçisi bebeğinizin ne kadar radyasyona maruz kaldığını hesaplayabilir. Doğmamış bir bebek 5 rad üzerinde radyasyona maruz kalmamalıdır. Fakat yukarıdaki tablo incelendiğinde görülecektir ki günlük hayatta kullanılan incelemeler ile bu doza ulaşmak pratik olarak pek mümkün değildir.
Bazı gebeler radyasyondan o derece korkmakta ve tek bir röntgen incelemesinden sonra dahi gebeliği kürtaj ile sonlandırmak istemektedirler. BU tamamen gereksiz ve bilimsel dayanaktan yoksun bir yaklaşımdır. Röntgen çektirdiğiniz için kürtaj yaptırmanıza gerek yoktur ( aldığınız doz yukarıda bahsedilen dozların altında olduğu sürece)
Bu arada konuyla dolaylı olarak ilgili olan MR incelemelerinde kullanılan teknoloji röntgen ışınlarını kullanmadığı için anne karnındaki bebekler için emniyetli kabul edilmektedir. fakat yine de ilk üç ayda çok zorunlu olmadıkça kullanılmaması "American College of Obstetricians and Gynecologists and National Radiological Protection Board " tarafından önerilmektedir.
Bazı gebeler radyasyondan o derece korkmakta ve tek bir röntgen incelemesinden sonra dahi gebeliği kürtaj ile sonlandırmak istemektedirler. BU tamamen gereksiz ve bilimsel dayanaktan yoksun bir yaklaşımdır. Röntgen çektirdiğiniz için kürtaj yaptırmanıza gerek yoktur ( aldığınız doz yukarıda bahsedilen dozların altında olduğu sürece)
Bu arada konuyla dolaylı olarak ilgili olan MR incelemelerinde kullanılan teknoloji röntgen ışınlarını kullanmadığı için anne karnındaki bebekler için emniyetli kabul edilmektedir. fakat yine de ilk üç ayda çok zorunlu olmadıkça kullanılmaması "American College of Obstetricians and Gynecologists and National Radiological Protection Board " tarafından önerilmektedir.