KORDON KANI BANKASI NEDİR?
YENİ DOĞAN ÇOCUĞUMUN KORDON KANINI SAKLATMALI MIYIM?
Kordon kanı : bebek doğduktan sonra, göbek kordonu ve plasentanın içinde kalan kandır.Bu kanın içinde hematopoietik (kan hücrelerini oluşturan) kök hücreler bulunur.Bu hücreler bazı hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.Günümüzde kordon kanı özel veya tüzel kordon kanı bankalarında saklanabilmekte ve gerekli olduğu durumlarda saklanan bu kanlar kullanılabilmektedir.
Kamuya ait kan bankaları, klasik kan bankası mantığı ile çalışmakta ve burada saklanan kanlar ihtiyacı olan her kimse o kişiye verilmektedir.Bu bankalar tuttukları kayıtlar ile ihtiyacı olan kişileri bulup tedavilerini sağlamaktadır.Bu bankalar bağış yapacak kişiler önceden bir taramaya tabi tutulmakta ve uygun görülenlerin kanları kabul edilmektedir.Bazı hastalıkları geçirmiş olanların bağış yapması kabul edilmemektedir.
Bu tip bankaların faydası ve gerekliliği konusunda hiç bir tartışma veya tereddüt bulunmamaktadır.
Özel kordon kanı bankalarında ise saklanan kordon kanları kişi adına saklanmakta ve bu iş için bir para talep edilmektedir.Genelde ilk başvuruda 1500$ civarında bir ödeme ve daha sonra da her yıl için 100$ civarında bir ödeme istenmektedir. Özel kordon kanı bankacılığı ile ilgili tartışma ve tereddütler bir kaç noktadan kaynaklanmaktadır.
· Kordon kanının ne kadar süre ile saklanabileceği kesin olarak bilinmemektedir.Bu güne kadar başarı ile çözülüp kullanılmış en eski kan 8 yıllıktır
· Bu kanın genetik hastalıklar, çocukluk çağı lösemisi ve lenfoma gibi hastalıkların tedavisinde kullanılması mümkün değildir.Bu hastalıklara yol açan genetik bozukluk kordon kanındaki kök hücrelerde de mevcut olacağı için ,saklanmış olan bu kan bu hastalıkları tedavi için kullanılamaz.
· 10-15 sene sonra kan kullanılmak istendiğinde, kordon kanı saklanan çocuk artık çok büyümüş olacak ve saklanmış olan kan hacim olarak çok yetersiz kalabilecektir.
Kök hücre (stem cell) nedir?
İnsan vücudundaki hücrelerin çoğu bölünerek kendisinin aynısı olan bir hücreyi oluşturabilir.kök hücreler (stem cell) ise bölünüp çoğalarak daha farklı hücreler oluşturabilirler.
Kan kök hücreleri nasıl kullanılır?
Bu hücreler kan, bağışıklık sistemi ve metabolizma ile ilgili rahatsızlıkları tedavi için kullanılabilir. Ayrıca bazı kanser tedavilerinin bağışıklık sistemi üzerinde yaptıkları olumsuzlukları gidermek için de kullanılabilirler.Çocuk ve erişkinlerde bu kök hücreler kan ve kemik iliğinde bulunmaktadırlar.Kök hücrelerle tedavinin gerektiği durumlarda ,kordon kanının kullanılması, kemik iliği kullanılmasına göre daha kolay olmaktadır.Çünkü kemik iliğinin alınması ,verici kişi açısından zahmetli olabilmektedir.
Kök hücrelerin kullanılmasının sınırları nelerdir?
Öncelikle şunu vurgulamak gerekir ki kök hücreler "mucize tedavi" anlamına kesinlikle gelmemektedir.Ayrıca bazı doğal kısıtlamalarda bulunmaktadır.
· Genetik kökenli bir hastalıkla doğan bir bebeğin kordon kanı bu hastalığın tedavisi için hiç bir şekilde kullanılamaz; çünkü aynı genetik problem kordon kanındaki hücrelerde de bulunmaktadır.
· Çocukluk çağında lösemi gelişen bir çocuğun tedavisi amacı ile kendi kordon kanı kullanılamaz.Çünkü bu tip lösemiler genellikle daha anne karnında iken başlamakta ve saklanmış kordon kanındaki kök hücrelerde genellikle hastalığı taşımaktadır.Fakat böyle bir çocuğun kemik iliğini yenilemek için sağlıklı bir çocuğun kordon kanı veya doku grubu tutan sağlıklı bir vericiden alınan kemik iliği kullanılabilir.Burada kamusal kordon kanı bankacılığının önemi ortaya çıkmaktadır.
Kordon kanı nasıl alınır?
Kordon kanı, doğum yaptığınız merkezde sağlık personeli tarafından alınacaktır.Bu işlemden önce
· Kordon kanı bankacılığı hizmeti veren bir kuruluşla temasa geçmeniz
· Bir onay formu doldurmanız ve
· Kordon kanının alınmasında kullanılacak malzemeyi, kordon kanı bankasından temin etmeniz gerekmektedir.
Kordon kanın alınması işlemi ağrısız ve basit bir işlemdir.Bebek doğduktan sonra göbek bağı kesilir ve daha sonra
bir iğne göbek kordonundaki damarlara girilerek kan toplama işlemi gerçekleştirilir.
Bazen yeterli kordon kanı toplanamaz; bu hiç bir açıklayıcı neden olmadan olabileceği gibi,bebeğin prematür olması veya çoğul gebelik olup bebeklerin plasentayı paylaşması gibi nedenlerle de karşılaşılabilecek bir durumdur.
Vajinal yolla doğum yapan ve doğum sırasında aktif herpes veya HPV enfeksiyonu olanlardan kordon kanı alınamaz.
Karar verme
Kordon kanındaki kök hücreler bazı hastalıkları tedavi için kullanılabilirler, fakat bu konuda kesin karar vermezden önce şunları bilmeniz gerekmektedir
- Pek çok hastalık kişinin kendi kordon kanı ile tedavi edilemez
- Alınan kordon kanının çocuğunuz veya bir yakınınız için kullanılma ihtimali düşüktür.Bu ihtimal 1/2700 olarak tahmin edilmektedir.
- Kordon kanının ne süre ile işe yarar vaziyette saklanabileceği bilinmemektedir.
- Eğer bankanın ticaret hayatı bir nedenle sona ererse ne olacağını
- Kordon kanı alınması ve yıllık saklama ücretlerinin ne olacağını da göz önüne almalısınız
Kordon kanı bankacılığı ile ilgili olarak Amerikan kadın Doğum Cemiyeti (ACOG) un son önerileri için tıklayınız>>>
Kordon kanı bankacılığı ile ilgili olarak 31.Ulusal Hematoloji Kongresinde Dr.Ayşen Timurağaoğlu'nun sunumu için tıklayın >>>
(metni aşağıdaki bağlantıdan indirebilirsiniz)
Kordon kanı bankacılığı ile ilgili olarak 31.Ulusal Hematoloji Kongresinde Dr.Ayşen Timurağaoğlu'nun sunumu için tıklayın >>>
(metni aşağıdaki bağlantıdan indirebilirsiniz)
| kordonkani.pdf |
Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]