RAHİM SARKMASI

ResimDeğişik Tipte Peserler
                                                                                             

 

Leğen kemiği (pelvis) tabanındaki kas ve bağların zayıflamasına bağlı olarak, rahmin (uterus) yeterince desteklenememesi sonucu, rahim olması gereken yerde tutulamaz ve aşağı doğru yer değiştirir ve bazen vajinadan dışarı dahi çıkabilir. 

Her yaştaki kadında görülebilirse de, ağırlıklı olarak bir veya daha fazla vajinal doğum (normal doğum) yapmış menopoz sonrası kadınlarda görülür. Gebelik ve doğum sürecinde oluşan doku zedelenmeleri, yer çekiminin etkisi, östrojenin azalması, ıkınma, ağır yük kaldırma gibi zorlayıcı faktörler pelvis tabanını zayıflatır ve rahim sarkmasına (uterin prolapsus) neden olur. 

Hafif derecedeki sarkmalar genelde tedavi gerektirmez iken, daha ileri derecede olanlara tedavi gerekir. 

Hafif derecedeki sarkmalar hiç belirti vermeyebilir. Orta ve ileri derecedeki sarkmalarda ise 

  • Leğen kemiği içinde bir ağırlık ve çekilme hissi olabilir
  • Vajinadan dışarı bir dokunun sarktığını görebilirsiniz
  • İdrar kaçırma veya aksine mesaneyi boşaltamama
  • Barsak hareketlerinde sıkıntılar
  • Belin alt kısımlarında ağrı
  • Sanki bir top üstünde oturuyormuş hissi
  • Vajinal dokularda bir gevşeklik hissi
  • Belirtilerin sabah daha iyi iken öğleden sonra kötülediğini gözleyebilirsiniz. 

Ne zaman doktora gitmelisiniz? 

Ağır derecede olmadıkça rahim sarkması tedavi gerektirmez. Eğer belirtiler  günlük normal işlerinize engel oluyor ve sizi sıkıyorsa doktorunuzla görüşme zamanınız gelmiş demektir. 

Gebelik ve doğum, özellikle de iri bebekler ve zor doğumlar pelvis tabanındaki kas ve bağ dokularının zayıflamasının esas nedenleridir. Menopoz sonrası kasların daha da zayıflaması, östrojen eksikliği olayı iyice artırır. 

Bazı durumlarda rahim sarkması ihtimaliniz artmaktadır:
  • Bir veya daha fazla vajinal doğum (normal doğum)
  • İri bebek doğurmak
  • İlerleyen yaş.
  • Ağır yükleri sıklıkla kaldırmak
  • Kronik öksürük
  • Daha önce geçirilmiş pelvik cerrahi ( genelde kadın doğumla ilgili ameliyatlar)
  • Kabızlık
  • Genetik yatkınlık olması
  • Beyaz ırktan olmak
  • Şişmanlık
  • KOAH (kronik obstruktif akciğer hastalığı) 

Rahim sarkmasının olası komplikasyonları 

  • Ülserler: ileri derecede sarkmalarda dışarı sarkan vajina veya rahim ağzının değişik kısımlarında doku kayıpları oluşabilir. Bunlar bazı durumlarda iltihaplanabilir de.
  • Diğer pelvik organların sarkması: Rahim sarkması görülen kişilerde  aynı zamanda mesane ve son barsak (rektum) da sarkabilir. Mesanenin sarktığı durum “sistosel” olarak adlandırılır; idrar yapmada zorluk ve idrar yolu enfeksiyonları ile kendini belli edebilir. Son bağırsağın sarkması ise “rektosel” olarak adlandırılır; barsak hareketlerinde zorluklar yaşanmasına neden olabilir. 

Doktora gittiğinizde ne olacak? 

Rahim sarkması nedeni ile doktorunuza başvurduğunuzda ilk olarak bir dizi soru ile karşılaşacaksınız:

  • Ne gibi şikâyetleriniz var?
  • Bu şikâyetleri ilk ne zaman yaşamaya başladınız?
  • Zaman içinde şikâyetlerinizin seyri nasıl oldu? Giderek kötüledi mi?
  • Ağrı şikâyetiniz var mı? Varsa ne şiddette?
  • Öksürme, ağır yük kaldırma şikâyetlerinizin oluşumunu tetikliyor mu?
  • İdrar kaçırıyor musunuz?
  • Başka sağlık problemleriniz var mı? Tedavi oluyor musunuz?
  • Kullanmakta olduğunuz ilaçlar nelerdir?
  • Birinci dereceden akrabalarınızda  rahim sarkması teşhisi konulmuş muydu?
  • Kaç doğum yaptınız? Sezaryen mi? vajinal doğum mu?
  • İlerde doğum yapmak planlarınızda var mı?

İkinci aşama olarak muayene yapılacaktır:

  • Jinekolojik muayene: Bu muayene sırasında doktorunuz ıkınmanızı isteyebilir. Böylece rahmin vajinaya doğru ne kadar yer değiştirdiğini anlamaya çalışır. Pelvik kasların kuvvetini ölçmek için bu kasları kasmanız istenebilir. Bu muayeneler ayakta ve yatarak tekrarlanabilir.
  • Ultrason, MR  veya tomografi gibi testler genelde gerekli değildir. Şikâyetlerinizin derecesi ve muayene bulgularına göre doktorunuz tedavi yaklaşımını belirleyecektir. Belirti veren ve vermeyen hafif dereceli sarkmalarda genelde herhangi bir tedavi uygulanmaz. Ama belli aralıklarla kontrole gelmeniz uygun olacaktır. Kegel egzersizleri yapmanız, ağır kaldırmaktan kaçınmanız genelde faydalı olacaktır. 

Daha ağır vakalarda  değişik tedavi seçenekleri vardır.

Vajinal peser: Vajinaya yerleştirilen ve değişik şekillerde olabilen, rahmi yerinde tutmaya yardımcı olan cihazlardır. Eğer doktorunuz böyle bir cihazı sizin için uygun görürse, uygun model ve boyutu belirleyecektir. Gün içinde vajinada duran cihaz, akşam yatarken çıkarılabilir ve sabah yeniden takılır. İleri derecedeki sarkmalarda peser kullanılamaz. Yine peser kullanıma bağlı olarak vajinada iltihap ve yaralar oluşabilmektedir.

 

Cerrahi: Vakaların çoğunda cerrahi tedaviler tercih edilmektedir. Operasyonlar genellikle vajinal yolla gerçekleştirilir. Genellikle tercih edilen rahmin alınması (vajinal histerektomi ) ve zayıflamış dokuların kuvvetlendirilmesine yönelik işlemlerin yapılmasıdır. Dokuları kuvvetlendirmek için hastanın kendi dokularından faydalanılabildiği gibi bazı durumlarda sentetik malzemelerde kullanılabilmektedir. Bazı vakalarda karından yapılan cerrahi müdahaleler veya laparoskopik girişimlerde uygulanabilmektedir. 

Eğer başlangıç haline rahim sarkmanız var ise
  • Kegel egzersizleri yapınız
  • Kabız kalmamak için bol sıvı alınız ve lifli gıdalar yiyiniz
  • Ağır yükleri kaldırmaktan sakınınız
  • Öksürük probleminiz var ise çözülmesini sağlayınız
  • Aşırı kilolu veya obez iseniz, normal kiloya inmek için ciddi çaba gösteriniz. 



KEGEL egzersizi nasıl yapılır? ​

​
  • ​Leğen kemiği içindeki kasları kasınız: bunu doğru yapabilmek için idrarınızı yaparken durdurmayı deneyiniz. İdrar akışını kesmek için kullandığınız kaslar, çalıştırmanız gereken kaslardır. Tuvaletteki deneyimle hangi kasları kasmanız gerektiğini öğrendikten sonra bu egzersizi her yerde yapabilirsiniz.
  • Kasları 5 saniye kasılı tuttuktan sonra gevşeyiniz ve beş saniye de gevşek olarak kalınız. Başlangıçta 5 saniye size uzun gelebilir, o zaman 2 veya 3 saniyelik süreyle başlayabilirsiniz.
  • 10 kasılma ve gevşeme ile bir seansı tamamlayınız.
  • Günde en az üç seans yapmaya çalışınız.
  • Leğen kemiği içindeki kasları kasınız: bunu doğru yapabilmek için idrarınızı yaparken durdurmayı deneyiniz. İdrar akışını kesmek için kullandığınız kaslar, çalıştırmanız gereken kaslardır. Tuvaletteki deneyimle hangi kasları kasmanız gerektiğini öğrendikten sonra bu egzersizi her yerde yapabilirsiniz.
  • Kasları 5 saniye kasılı tuttuktan sonra gevşeyiniz ve beş saniye de gevşek olarak kalınız. Başlangıçta 5 saniye size uzun gelebilir, o zaman 2 veya 3 saniyelik süreyle başlayabilirsiniz.
  • 10 kasılma ve gevşeme ile bir seansı tamamlayınız.
  • Günde en az üç seans yapmaya çalışınız.
Diğer Jinekolojik Konular
Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]