SMEAR (PAP SMEAR)
PAP Smear adı da verilen bu basit inceleme kadınlarda rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) ni erken yakalamayı amaçlar. Bu testte rahim ağzından alınan hücre örnekleri mikroskop altında incelenerek bir yorum yapılır . Rahim ağzı kanseri veya kanserin öncüsü olan hücresel değişikliklerin erkenden saptanması; hastaya tamamen tedavi olma, hastalıktan kurtulma şansını verir.
Kimler PAP smear yaptırmalı?
Değişik sağlık organizasyonlarının, kimin ne zaman ve ne sıklıkla smear yaptırması gerektiği konusunda değişik yaklaşımları olmakla beraber,genelde üzerinde anlaştıkları ilk cinsel ilişkiden üç yıl sonra veya en geç 21 yaşında smear yapılmaya başlanmasının uygun olduğudur. Aşağıdaki tabloda değişik organizasyonların bu konudaki önerilerini görebilirsiniz
Kimler PAP smear yaptırmalı?
Değişik sağlık organizasyonlarının, kimin ne zaman ve ne sıklıkla smear yaptırması gerektiği konusunda değişik yaklaşımları olmakla beraber,genelde üzerinde anlaştıkları ilk cinsel ilişkiden üç yıl sonra veya en geç 21 yaşında smear yapılmaya başlanmasının uygun olduğudur. Aşağıdaki tabloda değişik organizasyonların bu konudaki önerilerini görebilirsiniz
YAŞ | ACS (Amerikan Kanser Cemiyeti) | ACOG (Amerikan Kadın -Doğum Cemiyeti) | USPSTF (Amerikan Koruyucu Sağlık Servisi) |
21-29 | Klasik testle senede bir veya sıvı bazlı testle iki yılda bir | Yılda bir Pap testi | En geç üç yılda bir Pap testi |
30 yaş üzeri | Üç kez arka arkaya testler normal çıktı ise: iki-üç yılda bir | Arka arkaya üç kez normal çıktı ise her iki-üç yılda bir | En geç üç yılda bir |
Eğer belli risk faktörleri sizin için geçerli ise ,yaşınıza bakılmaksızın her yıl smear yaptırmalısınız.Bu risk faktörleri aşağıda sıralanmıştır:
Bu konuda kararı verecek olan sizin jinekoloğunuzdur.Belli durumlarda doktorunuz artık smear takibi yaptırmanıza gerek olmadığına karar verebilir.
Total histerektomiden(rahmin alınması) sonra: Rahmin tümü, kanser veya kanser öncüsü lezyonlar haricinde bir nedenle alınmak durumunda kaldı ise (örneğin miyom gibi),doktorunuz artık smear yaptırmanıza gerek kalmadığını söyleyebilir.Fakat rahminiz kanser veya kanser öncüsü lezyonlar nedeni ile alındı ise, o zaman smear yaptırmaya devam etmeniz gerekecektir.
Yaş sınırı:Rutin Pap testlerinin yapılmasına artık gerek olmayan bir yaş sınırı konusunda gruplar arasında bir fikir birliği yoktur.ACS (Amerikan kanser derneği) son 10 yılda üç kez normal rapor edilmiş test yaptırmış olmak kaydı ile 70 yaşından sonra test yaptırmaya gerek olmadığı görüşündedir.USPSTF ise 65 yaşından sonra test yapmaya gerek olmadığı görüşündedir.ACOG ise Pap test yaptırmanın emniyetli bir şekilde bırakılabileceği bir yaş sınırı belirtmemektedir.
Riskler
Pap smear rahim ağzı kanseri taraması için emniyetli bir seçenektir fakat onunda kendine göre eksikleri bulunmaktadır.Yalancı negatif sonuçlar %5 civarında görülmektedir.Yani rahim ağzında anormal hücreler bulunduğu halde normal olarak raporlanabilir.Son zamanlarda gelişmekte ve günlük kullanıma girmekte olan sıvı bazlı Pap testinde yalancı negatiflik oranının daha düşük olduğu rapor edilmektedir.Her iki test tekniğinde de yalancı pozitiflik (yani rahim ağzında kanser veya kanser öncüsü hücreler yokken varmış gibi değerlendirilmesi) son derece düşüktür.Yalancı negatif bir sonuç,bir hata yapıldığı anlamına gelmez.Pek çok neden yalancı negatifliğe neden olabilir.Örneğin:
Smear öncesi
Smear testinin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için
- Daha önce rahim ağzı kanseri teşhisi aldı iseniz
- Pap smear de kanser öncüsü hücreler görüldü ise (prekanseröz hücreler)
- Anne karnında dietilstilbestrol'e (DES) maruz kalmış iseniz
- HIV enfeksiyonunuz var ise
- Organ nakli,kemoterapi veya kronik kortikosteroid kullanımı gibi nedenlerle bağışıklık sisteminiz zayıflamış ise.
Bu konuda kararı verecek olan sizin jinekoloğunuzdur.Belli durumlarda doktorunuz artık smear takibi yaptırmanıza gerek olmadığına karar verebilir.
Total histerektomiden(rahmin alınması) sonra: Rahmin tümü, kanser veya kanser öncüsü lezyonlar haricinde bir nedenle alınmak durumunda kaldı ise (örneğin miyom gibi),doktorunuz artık smear yaptırmanıza gerek kalmadığını söyleyebilir.Fakat rahminiz kanser veya kanser öncüsü lezyonlar nedeni ile alındı ise, o zaman smear yaptırmaya devam etmeniz gerekecektir.
Yaş sınırı:Rutin Pap testlerinin yapılmasına artık gerek olmayan bir yaş sınırı konusunda gruplar arasında bir fikir birliği yoktur.ACS (Amerikan kanser derneği) son 10 yılda üç kez normal rapor edilmiş test yaptırmış olmak kaydı ile 70 yaşından sonra test yaptırmaya gerek olmadığı görüşündedir.USPSTF ise 65 yaşından sonra test yapmaya gerek olmadığı görüşündedir.ACOG ise Pap test yaptırmanın emniyetli bir şekilde bırakılabileceği bir yaş sınırı belirtmemektedir.
Riskler
Pap smear rahim ağzı kanseri taraması için emniyetli bir seçenektir fakat onunda kendine göre eksikleri bulunmaktadır.Yalancı negatif sonuçlar %5 civarında görülmektedir.Yani rahim ağzında anormal hücreler bulunduğu halde normal olarak raporlanabilir.Son zamanlarda gelişmekte ve günlük kullanıma girmekte olan sıvı bazlı Pap testinde yalancı negatiflik oranının daha düşük olduğu rapor edilmektedir.Her iki test tekniğinde de yalancı pozitiflik (yani rahim ağzında kanser veya kanser öncüsü hücreler yokken varmış gibi değerlendirilmesi) son derece düşüktür.Yalancı negatif bir sonuç,bir hata yapıldığı anlamına gelmez.Pek çok neden yalancı negatifliğe neden olabilir.Örneğin:
- Alınan materyalde hücre sayısının az olması
- Alınan örnekte anormal hücre sayısının az olması
- Rahim ağzındaki lezyonun ulaşılamaz bir konumda olması
- Lezyonun küçük olması
- Anormal hücrelerin normal hücreleri taklit ediyor olması
- Kan veya diğer hücrelerin anormal hücreleri gizlemesi
Smear öncesi
Smear testinin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için
- Testten iki gün öncesinden başlamak üzere vajinal ilaçlar,sperm öldürücüler kullanılmamalı,vajinanın içi yıkanmamalıdır.Bu iki gün boyunca cinsel ilişki yapılmamalıdır.
- Testin yapılacağı gün kanamanız olmamalıdır.
Netice
SMEAR DE NORMAL HÜCRELER
Pap testi bir tarama testi olup doktorunuzu daha ileri testlerin yapılması yönünde uyarır.
Normal sonuçlar
Pap test incelemesinde sadece normal hücreler görülür ise bir yıl sonraki muayene ve Pap testi incelemesine kadar herhangi bir şey yapmanız gerekmeyecektir.
Anormal sonuçlar
Eğer Pap testinde alınan örnekte tam olarak normal olmayan veya şüphe uyandıran hücreler görüldüğünde, bozukluğun derecesine göre değişik raporlar verilebilir.
- ASCUS (Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance): Sağlıklı bir rahim ağzını ince ve yassı hücreler örter (squamoz hücreler). ASCUS olarak raporlanan hücreler normal hücrelerden hafifçe farklı görülmekte, fakat normalden sapmanın derecesi kanser öncesi hücre görünümünde değildir. Sıvı bazlı smear veya PCR tekniği ile yapılacak HPV (Human Papilloma Virus) araştırmasında yüksek riskli HPV virüsü tespit edilemez ise ; hücrelerde gözlenen değişikliklerin üzerinde çok fazla durulmaz.Yüksek riskli HPV tespit edilmesi durumunda ise ilave incelemeler gerekebilir.
- SIL (Squamous Intraepithelial Lesion): Pap smearde görülen hücrelerin kanser öncesi hücreler olabileceği anlamına gelir.Bu gruptaki lezyonlar iki alt başlık şeklinde raporlanır:
LSIL (Low-grade Squamous Intraepithelial Lesion)
LSIL
Hücrelerde gözlenen değişikliler hafif derecededir ve bağışıklık sistemi sağlam olan kadınların çoğunda 18-24 aylık bir süre içinde bu değişiklikler kaybolacaktır.Böyle bir raporu gören doktorlar genellikle kolposkop ile rahim ağzını değerlendirmek isterler.
HSIL(High-grade Squamous Intraepithelial Lesion)
HSIL
Bu kategoriye giren smearlerde gözlenen hücresel değişiklikler daha ileri düzeyde bir bozulmaya işaret eder.Smear neticesi bu şekilde rapor edilen hastalara genelde konizasyon denilen işlem uygulanarak hastalıklı doku alınır.Konizasyonun değişik yapılma metotları vardır, bu konudaki kararı doktorunuz verecektir
- Atipik glandüler hücreler (AGUS):Pap smear raporlarında nispeten az rastlanan bir tanımdır.Rahim ağzındaki veya rahim içindeki salgı yapan hücrelerdeki anormal görünümü tanımlar.Bu şekilde rapor edilen smearlerde mutlaka ileri inceleme yapılır, muhtemelen bu hastaların tümüne konizasyon işlemi yapılır.
- Yassı hücreli kanser veya adenokanser:Pap smearde gözlenen hücrelerdeki değişiklikler o kadar ileri derecededir ki, patolog bir kanser vakası ile karşı karşıya olunduğundan hemen hemen emindir.Böyle bir durumda doktorunuz hızla harekete geçerek gerekli incelemeleri tamamlayıp, tedavi süreci ile ilgili seçenekleri gündeme getirecektir.
Telefon: (542)-216 32 32
Elektronik posta: [email protected]
Elektronik posta: [email protected]