VAJİNA SAĞLIĞI
Vajinanın sağlığı sadece seks sağlığınızı değil, tüm sağlığınızı ilgilendirir. Vajinal problemler gebe kalabilme yeteneğinizi, seks arzunuzu, orgazm olabilme kabiliyetinizi etkiler. Süreğen vajinal problemler hayatınızın diğer alanlarını da etkileyebilir; stres nedeni olabilir, ilişkilerinizde problem yaratabilir ve kendinize olan güveninizi olumsuz etkiler. Bu yazıda vajinal problemlerle ilgili belirti ve bulguları ve vajina sağlığını korumanın yolları hakkında bilgiler bulacaksınız.
Bilindiği gibi vajina ( doktorlar bazen “vajen” olarak ta ifade ederler) kadın genital organlarının dış kısmı olan vulva ile rahim ağzı (serviks) arasında uzanan çeperi kaslardan oluşan tüp şeklinde bir kanaldır. Çeşitli faktörler vajinayı etkileyebilir
Bilindiği gibi vajina ( doktorlar bazen “vajen” olarak ta ifade ederler) kadın genital organlarının dış kısmı olan vulva ile rahim ağzı (serviks) arasında uzanan çeperi kaslardan oluşan tüp şeklinde bir kanaldır. Çeşitli faktörler vajinayı etkileyebilir
- Korunmasız seks: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon kapabilirsiniz
- Agresif seks veya leğen kemiği kırıkları: Vajinal travmalar oluşabilir
- Bazı sağlık problemleri: Diyabet, Sjogren sendromu gibi hastalıklar vajinal kuruluğa neden olabilir.
- İlaçlar ve hijyenik ürünler: Antibiyotiklerin kullanımı vajinal mantar enfeksiyonlarını tetikleyebilir. Bazı antihistaminik ilaçlar (alerji ilaçları) vajinal kuruluğa neden olabilir. Süper emici tamponlar toksik şok sendromu denilen tablonun oluşumuna neden olabilir.
- Doğum kontrol ürünleri: Spermisidler ve NuvaRing vajinanın tahrişine neden olabilir. Diyafram veya kontraseptif süngerler ise toksik şok sendromu riski taşırlar.
- Gebelik ve Doğum: Gebe kaldığınızda adet kanamaları kesilir ve vajinal salgılarda bir artış gözlenir. Vajinal yolla gerçekleşen doğumlarda vajende yırtıklar sıklıkla oluşur. Doğum sırasında doktor gerekli görürse “epizyotomi” denilen kesi ile vajinanın ağzını rahatlatarak doğumu hızlandırabilir. Vajinal yolla gerçekleşen doğum vajinadaki kasların gevşemesine neden olabilir.
- Psikolojik değişiklikler: Anksiyete ve depresyon cinsel olarak uyarılmayı zorlaştırabilir ve seks sırasında rahatsızlık ve ağrıya neden olabilir.
- Yaşlanma: Özellikle menopozdan sonra vajina elastikiyetini kaybetmeye başlar.
- Hormon seviyeleri: Hormon seviyelerindeki değişiklikler vajinayı etkilemektedir. Örneğin menopozda, lohusalık ve emzirme döneminde estrojen seviyeleri azaldığı için vajina duvarları incelmekte ve buda ağrılı cinsel ilişkiye neden olmaktadır.
En sık görülen vajinal problemler nelerdir?
- Seksüel problemler: seks öncesi, seks sırası ve sonrasında hissedilen tekrarlayıcı ağrılar (disparuni).Cinsel ilişki sırasında vajinal kasların kasılması (vajinismus) ve ilişkiyi imkânsız hale getirmesi
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Genital siğiller, sifilis ( frengi) ve genital herpes vajinayı tutabilen cinsel yolla bulaşan hastalıklardır.
- Vajinit: Vajinadaki enfeksiyonlar veya vajinadaki bakteri toplumunun (flora) dengenin değişmesi “vajinit” adı verilen inflamasyon tablosunun oluşmasına neden olur. Vajinal akıntı, koku, kaşıntı ve ağrı oluşur. Sık görülen vajinit tiplerinden “bakteriyel vajinozis” en sık görülenlerdendir. Vajinada normalde bir denge halinde yaşayan mikroorganizmaların arasındaki dengenin bozulması sonucu gelişir. Mantar enfeksiyonları en çok “candida albicans” adı verilen mantar tarafından oluşturulur. Trikomonas enfeksiyonları ise sıklıkla cinsel yolla bulaşan bir parazit tarafından oluşturulur.
- Pelvik taban sarkmaları: Rahmi yerinde tutan destekleyici bağların ve bağ dokusunun zayıflaması sonucu mesane, rahim ve rektum (son barsak) vajinaya doğru yer değiştirir ve hatta en ileri durumlarda vajinada sarkıp vücudun dışına kadar sarkabilir.
- Diğer problemler: vajinal kistler seks sırasında ağrıya neden olabilir ve tampon kullanımını zorlaştırabilir. Vajinal kanser ise menopoz sonrası veya seks sonrası kanama şeklinde kendini gösterebilir fakat nadir görülen bir hastalıktır.
Vajinal problemlerin bulgu ve belirtileri nelerdir?
Aşağıdaki durumlarda doktorunuzla görüşmeniz doğru olur:
- Vajinal akıntının renginde, kokusunda ve miktarında değişiklik oldu ise ve özellikle birlikte ateş var ise
- Vajinada kızarıklık, kaşıntı
- Adet dönemi dışında veya menopozda oluşan kanamalar
- Vajinada kitle veya şişlik tespit ederseniz
- Vajinada basınç veya ağırlık hissi
Vajinamı sağlıklı tutmak için neler yapabilirim?
- Güvenli seks yapın: Kondom kullanın ve cinsel yolla bulaşan hastalığı olmayan bir partnerle çift taraflı olarak monogamik bir ilişki içinde olun.
- Aşı olun: Cinsel yolla da bulaşabilen hepatit ve HPV enfeksiyonlarından korunmak için HPV, hepatit A ve hepatit B aşıları yaptırın
- Hijyene dikkat edin: Vajinal duşlardan ve parfümlü sabunlardan uzak durun. İntim deodorantları ve kokulu tamponları kullanmayın. Seks oyuncaklarınız var ise bunları her kullanımdan sonra yıkayınız.
- Kegel egzersizleri yapın: Pelvik taban kaslarını kuvvetlendiren bu egzersizleri günde 10 kez yapmaya çalışın. Kegel egzersizlerini yapmak için: önce idrarınızı yaparken durdurmayı deneyin ve bu işi yapmak için kullandığınız kasları hissedin. İşte bu kasları kasıp gevşeterek yapılan egzersiz Kegel egzersizidir.
- Kullandığınız ilaçların vajina üzerinde oluşturabilecekleri yan etkilerden haberdar olun
- Kullandığınız alkol miktarını sınırlayın, sigara içmekten vazgeçin: Alkol cinsel fonksiyon bozukluklarına yol açar, nikotin ise cinsel uyarılmayı baskılar. Bu arada alkolün etkisinde iken cinsel sağlığınız açısından riskli davranışlarda bulunma ihtimaliniz artar.
Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]