YUMURTALIK REZERVİ (OVER REZERVİ) NEDİR , NASIL ÖLÇÜLÜR ?
Kadınlar dünyaya geldiklerinde yumurtalıklarında belli bir sayıda yumurta bulunmaktadır. Bu yumurtalar hayatları boyunca belli bir hızla yok olurlar. Yani erişkin bir kadında yeni yumurta üretimi diye bir şey söz konusu değildir. Kız çocuklar adet görmeye başladıktan sonra bu yumurtaların 300-400 tanesi olgunlaşarak, döllenebilir kalitede yumurta olarak atılır, fakat yumurtalıklardaki yumurtaların çoğu bu aşamaya gelemeden körelir. Erken yaşlarda atılan yumurtaların döllenme kabiliyeti daha yüksek olmaktadır. Özellikle 35 yaşından sonra yumurta kalitesinde hızlı bir düşme olmakta, kadınlar gebe kalmakta zorlanmakta, gebe kalsa bile gebelik komplikasyonlarının (düşük gibi) görülme ihtimali artmaktadır. Günün birinde de yumurtalıklardaki yumurtalar tükenmekte ve kadın bir daha adet olmamaktadır. Bu duruma menopoz denilmektedir
.
Yumurtaların yok olma hızı sabittir ve değiştirmek mümkün değildir. Sigara içenlerde bu hız artmakta ve dolayısı ile menopoz yaşı bir iki yıl erkene kaymaktadır. Yumurtaların yok olma hızı herkeste farklıdır, dolayısı ile bazı kadınlar 35-40 yaşında bile iyi kalitede yumurta üretebilirken bazı kadınlarda çok erken yaşlarda yumurta kalitesi düşebilmektedir.
Çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftler konu ile ilgilenen doktorlara başvurduklarında, erkeğe ve kadına yönelik bir dizi test istenir. Bu testlerden bir tanesi de, yumurtalık rezervinin ölçülmesidir ( over rezervi). Bu ölçümle kadının yumurtalıklarında kalmış olan yumurta miktarı hakkında bir fikir edinilmeye çalışılır.
Bu amaca yönelik olarak çeşitli metotlar kullanılabilmektedir. Bunların başlıcaları aşağıdaki tabloda görülebilir.
Çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftler konu ile ilgilenen doktorlara başvurduklarında, erkeğe ve kadına yönelik bir dizi test istenir. Bu testlerden bir tanesi de, yumurtalık rezervinin ölçülmesidir ( over rezervi). Bu ölçümle kadının yumurtalıklarında kalmış olan yumurta miktarı hakkında bir fikir edinilmeye çalışılır.
Bu amaca yönelik olarak çeşitli metotlar kullanılabilmektedir. Bunların başlıcaları aşağıdaki tabloda görülebilir.
Bu testlerden en çok kullanılanlar FSH ve AMH dir.
FSH ( Follikül Stimülan Hormon) : Hipofiz bezinden salgılanan bu hormon yumurta taslaklarını uyararak büyümelerini sağlar. Yumurtalıktaki yumurta sayısı azaldıkça, yumurtlamayı sağlamak için giderek daha fazla salgılanır. Yani ölçülen rakam büyüdükçe, yumurta rezervinin de o kadar azaldığı düşünülür. Normal değerler laboratuarlara göre biraz değişse de 40mIU/ml üstü genelde menopozu gösterir. Bu test âdetin 2-4. günleri arasında yapılır.
AMH (Anti Müllerien Hormon): yumurtalık rezervini ölçmenin en iyi yollarından biridir. Ölçüm herhangi bir zamanda yapılabilir. Bu hormon gelişmekte olan yumurtalardan salınmaktadır. Değer ne kadar yüksek ise yumurtalıkta bu hormonu salgılayan o kadar fazla yumurta var demektir. Değer ne kadar düşük ise yumurta sayısı o kadar azalmış demektir.
Bu testler sadece yumurtalıkta mevcut yumurta miktarı hakkında bir fikir verir, yoksa gebe kalıp kalamayacağınız, çocuk sahibi olup olamayacağınız hakkında mutlak, kesin bir bilgi vermezler. Sadece doktora izlenecek yol hakkında bir ışık tutarlar.
Yumurtalık rezervi düşük ise ne yapılabilir?
Bu sorunun cevabı pek çok faktöre bağlıdır. Yumurta rezervini artırmak diye bir seçenek söz konusu değildir. Ama yaşam tarzınız kötü ise işleri daha kötü yapabilirsiniz. Özellikle sigara içerek yumurta rezervinizi azaltacağınız kesindir.
Eğer çocuk sahibi olmak gibi bir isteğiniz var ise, o zaman bunu ertelememeniz en doğru seçenek olacaktır. Rezervinizin düşük olması gebe kalamayacağınız anlamına gelmez sadece şansınızın azaldığını gösterir. Dolayısı ile profesyonel destek almaya hemen başlamalısınız. Eğer çocuk sahibi olmak gibi bir düşünceniz yok ise, bir şey yapmanıza da gerek yoktur.
Op.Dr.Hüseyin ŞENYURT
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]
Tunus Caddesi 50A/7 ANKARA
Tel:(312) 431 71 71
GSM: (542) 216 32 32
Elektronik posta: [email protected]